Ένα tagline με νόημα!

Το καταγράφω στο blog γιατί μου άρεσε και θέλω να το θυμάμαι!

Η κοινωνία δεν χτίζεται σε μια παλάμη που ζητιανεύει, αλλά σε αυτή που σφίγγεται σε μια γροθιά!

Ο Φουκώ και η εξουσία

Η εξουσία, κατά τον Φουκώ, δεν είναι κάτι που το κατέχει κάποιος και το στερείται κάποιος άλλος – αντίθετα αντιλαμβάνεται την εξουσία ως μια «αλυσίδα», η οποία δεν εντοπίζεται στα χέρια κάποιου, στην οποία ο ένας κρίκος εξαρτάται από τον άλλο και ελέγχει τον άλλο (εξουσιαστικές σχέσεις). Η εξουσία, επομένως, δεν είναι ιδιοκτησία αλλά τεχνική, είναι περισσότερο παραγωγή-κυκλοφορία παρά καταπίεση και λειτουργεί μέσω των ατόμων και όχι επάνω τους.

Και αν θεωρείται αυταπόδεικτο το γεγονός ότι οι ισχυροί κατέχουν μεγαλύτερη εξουσία από τους ανίσχυρους, ο Φουκώ το αμφισβητεί, εξηγώντας ότι η σχέση του ισχυρού-κυρίαρχου είναι μια συγκεκριμένη σχέση εξουσίας που δεν είναι σταθερή πάντα, αλλά εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο την αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι φορείς της εξουσίας, δηλαδή τόσο ο ισχυρός όσο και ο ανίσχυρος.

Πηγή

Αυτές οι σκέψεις βέβαια διατυπώνονταν τις δεκαετίες 70 και 80, όταν ακόμα ο καπιταλισμός βρισκόταν σε μια διαρκή ανάπτυξη και το χρηματοπιστωτικό σύστημα δημιουργούσε πλούτο και χρέος. Ο Φουκώ μας το ξεκαθαρίζει: Ένας ισχυρός δεν είναι πάντα κυρίαρχος. Ο ισχυρός, ο έχων το χρήμα δεν έχει πάντα την εξουσία γιατί οι σχέσεις εξουσίας θεμελιώνονται μέσα από την πίστη, ή όπως λένε γραφικά οι εραστές του συστήματος, την εμπιστοσύνη. 

Όταν ο λαός σταματήσει να τους πιστεύει, μπορεί να γίνει ξανά κυρίαρχος ακόμα και μέσα στη φτώχια του. Οι τραπεζο-πολυεθνικές θα καταρρεύσουν σαν χάρτινος πύργος. Ο γίγαντας με τα πήλινα πόδια θα κατακρημνιστεί. Ο λαός θα ανασάνει ελεύθερα. Το γνωρίζουν και για να το αναστρέψουν παίζουν με το τελευταίο όπλο που τους απόμεινε: σπέρνουν φόβο.

Αν πάψεις να πιστεύεις στην τεχνική τους, η εξουσία παύει να κυκλοφορείται.

Pablo Neruda - Εξηγώ κάποια πράγματα

Κι ένα ξημέρωμα άναψαν όλα
κι ένα ξημέρωμα οι πυρκαγιές
όρμησαν απ' τη γη
ρουφώντας τα όλα,
κι από τότε φωτιά,
κι από τότε μπαρούτι,
κι από τότε αίμα.

Ληστές μ' αεροπλάνα και μαυριτανούς,
ληστές με δαχτυλίδια και δουκέσες,
ληστές μ' ευλογίες μαύρων φρέρηδων
που έρχονταν απ' τον ουρανό να σφάξουν παιδιά,
και στους δρόμους το αίμα των παιδιών
κύλησε απλά, σαν των παιδιών το αίμα.

Τσακάλια, των τσακαλιών το σίχαμα,
πέτρες που τα ξεράγκαθα δαγκάνοντας σας φτύνουν,
οχιές που κι οι οχιές σας μισούν!

Στρατηγοί
προδότες·
δείτε το νεκρό μου σπίτι
δείτε την πατρίδα ρημαγμένη·
γιατί μεταλλικές πετιούνται αναλαμπές
απ' το κάθε νεκρωμένο σπίτι
αντί για λουλούδια,
γιατί μεσ' απ' το κάθε χάσμα
ξεπετιέται η Πατρίδα,
γιατί απ' το κάθε νεκρό παιδί πετιέται μια κάνη με μάτια,
γιατί μεσ' στο κάθε φονικό γεννιούνται βόλια
που θε να ' βρουν το στόχο της καρδιάς σας
κάποια μέρα.

Και με ρωτάτε γιατί τάχα η ποίησή μου
δε σας μιλά για όνειρα και φύλλα,
για τα τρανά ηφαίστεια της πατρικής μου γης;

Ελάτε να δείτε το αίμα στους δρόμους,
ελάτε να δείτε
το αίμα στους δρόμους,
ελάτε να δείτε το αίμα
στους δρόμους!

Pablo Neruda - "Προς μιαν Ακάθαρτη Ποίηση"

Στην πραγματικότητα του κόσμου αυτού
βλέπει κανείς την άτακτη ακαθαρσία της ανθρώπινης ύπαρξης
το συνοθύλευμα των πραγμάτων
τη χρήση και την κατάχρηση των υλικών
τα αποτυπώματα χεριών και ποδιών

Η ποίηση που ψάχνουμε να βρούμε
ας είναι αυτή
η μουσκεμένη στον ιδρώτα και στην καπνιά
που μυρίζει κρίνα και κάτουρα
η πιτσιλισμένη ποικιλότροπα από την εμπορία
που μ' αυτή ζούμε, νόμιμα ή άνομα

Μια ποίηση ακάθαρτη
σαν τα ρούχα που φοράμε, ή τα κορμιά μας
λεκιασμένη από σούπες
βρομισμένη στην αισχρή συμπεριφορά
τις ρυτίδες μας και τα ξενύχτια
τα όνειρα
τις παρατηρήσεις και τις προβλέψεις μας

τα κηρύγματα του μίσους και της αγάπης
τα είδωλα και τα κτήνη
τους κλονισμούς των συναντήσεων
τις πολιτικές πεποιθήσεις
τις αρνήσεις, τις αμφιβολίες
τις καταφάσεις
τους φόρους

Ζωή χωρίς τοτέμ (Κορνήλιος Καστοριάδης)

Θα υπάρξει κάποτε μια ανθρωπότητα που δεν θα έχει ανάγκη από τοτέμ; Αυτό είναι το θέμα. Τα τοτέμ πήραν διάφορες μορφές. Δεν έχει μεγάλη σημασία η ιστορική ακρίβεια του τοτέμ. Από αυτή την άποψη, ο Ιεχωβάς αποτελεί και αυτός ένα είδος τοτέμ. Ο Φρόιντ εν μέρει προσπαθεί να απαλύνει το ζήτημα, γιατί θεωρεί πως ο εβραϊκός είναι από τους πιο απρόσωπους νόμους. Κατά τη γνώμη μου, μία από τις ελλείψεις της ψυχαναλυτικής αντίληψης πάνω σε αυτό το ζήτημα -που συνδέεται με το ζήτημα των ανολοκλήρωτων ή των μη περατών αναλύσεων- είναι ότι ασχολούμαστε αποκλειστικά με τη λιβιδινική πλευρά του ζητήματος, δηλαδή τον φόβο του να αποδοκιμαστούμε ή να μην αγαπηθούμε («αν το κάνεις αυτό, ο Θεός δεν θα σ” αγαπάει πια») από ένα πρόσωπο υποκατάστατο του πατέρα ή της μητέρας (πολύ συχνά της μητέρας) και δεν βλέπουμε την άλλη πλευρά. Η άλλη πλευρά είναι ο θάνατος και η θνητότητα. Ο Φρόιντ, στο «Μέλλον μιας αυταπάτης», συνδέει τις ρίζες της θρησκείας με το συναίσθημα της αδυναμίας μπροστά στον απέραντο κόσμο. Η επιστήμη αντικαθίσταται από την ψυχολογία, αφού ανθρωποποιούμε τη μοίρα, τις δυνάμεις της φύσης κ.λπ.: Ο Θεός με αγαπάει ή δεν με αγαπάει, θα φέρομαι έτσι ώστε να με αγαπάει -σαν να ήταν γυναίκα, άνδρας, εραστής ή ερωμένη. Είναι η απάντηση στο σπουδαιότερο αίνιγμα, το αίνιγμα του θανάτου.
 
Όμως, ο έσχατος ευνουχισμός, αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο, είναι να καταλάβουμε ότι σε αυτό το ερώτημα, στο ζήτημα δηλαδή του θανάτου, δεν υπάρχει απάντηση. Είναι η ριζική αποδοχή από το υποκείμενο της θνητότητάς του ως προσωπικής αλλά και ως ιστορικής μορφοεικόνας. Αυτό ακριβώς είναι πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτό στην ανάλυση, τόσο από τον μεμονωμένο ασθενή όσο και από τις κοινωνίες. Ένα μέρος αυτής της απόγνωσης της σημερινής κοινωνίας είναι η προσπάθεια, μετά την πτώση της θρησκείας -και τώρα αναφέρομαι στη Δύση- να αντικαταστήσουμε αυτήν τη θρησκευτική μυθολογία με μιαν άλλη, εμμενή μυθολογία, αυτήν της άπειρης προόδου. Τη θρησκεία της ιστορίας, είτε με τη φιλελεύθερη είτε με τη μαρξιστική μορφή της. Και αυτό αντί να δούμε πως πρόκειται για μυθολογικές κατασκευές οι οποίες δεν στέκουν ορθολογικά.

Γιατί, διάολε, πρέπει να αυξάνουμε απεριόριστα τις παραγωγικές δυνάμεις; Υπάρχει σήμερα, επομένως, με την κατάρρευση τόσο της ιδεολογίας της προόδου όσο και της μαρξιστικής ιδεολογίας, ένα τεράστιο κενό, και αυτό είναι κενό νοήματος, διότι η ανθρωπότητα εγκαταλείπει το νόημα του θανάτου που είχε δοθεί από τη χριστιανική θρησκεία στη δυτική ανθρωπότητα και ακόμα δεν μπορεί, και ίσως να μην μπορέσει ποτέ -όμως εδώ βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου, το πιο καίριο πολιτικό ζήτημα- να δεχτεί πως είμαστε θνητοί, τόσο ως άτομα όσο και ως πολιτισμός, και πως αυτό δεν αναιρεί το νόημα της ζωής μας.

Αυτό που ανέκαθεν με έβγαζε από τα ρούχα μου με τον Χριστιανισμό είναι αυτή η ιδέα ότι υπάρχει ένας Θεός ο οποίος μπορεί να με αγαπάει, εμένα. Ποιο είναι αυτό το άπειρο Ον που ενδιαφέρεται αν έφαγα όλη τη σούπα μου ή αν δεν την έφαγα, αν αυνανίστηκα ή αν δεν αυνανίστηκα, αν πόθησα ή όχι τη μητέρα μου, που απαγορεύει τη σοδομία, το ένα, το άλλο κ.λπ.; Είναι όλα αυτά άξια ενός Θεού; Όχι. Γιατί ο Θεός έχει όλα αυτά τα κατηγορήματα; Διότι παρουσιάζεται ως υποκατάστατο ακριβώς της αρχής της απαγόρευσης, προσφέροντας την παρακάτω πριμοδότηση: «Αν το κάνεις αυτό, ο Θεός θα σε αγαπάει» -και αυτή είναι η επανασεξουαλικοποίηση. Βέβαια, δεν είναι η μετουσιωμένη αλλά η εξιδανικευμένη σεξουαλικότητα. Δηλαδή δεν πρόκειται να κάνουμε έρωτα με τον Θεό, πάντα όμως θα είμαστε καθισμένοι στους κόλπους του.

Ας θεωρήσουμε ότι όλοι θα βρεθούμε στους κόλπους του. Ποιος άλλος έχει κόλπο; Η μαμά, έτσι δεν είναι; Συνεπώς, δεν αποδέχομαι αυτή την ιδέα. Και θα ήθελα να πω κάτι ακόμα: είναι αλήθεια ότι πρόκειται για ένα σοβαρότατο πρόβλημα στην πραγματικότητα. Όπως λέει ο Ζαν Λικ, το νόημα βρίσκεται ακριβώς μέσα στη δραστηριότητα που το δημιουργεί, και για μένα άλλωστε εδώ εισέρχεται μια καινούργια ερμηνεία της φιλοσοφικής ιδέας της αλήθειας. Διότι η αλήθεια δεν είναι αντιστοιχία, δεν είναι προσφορότητα, είναι η συνεχής προσπάθεια να διαρρηγνύουμε την κλειστότητα στην οποία βρισκόμαστε, και να σκεφτούμε όχι πλέον ποσοτικά αλλά βαθύτερα και καλύτερα. Αυτή η κίνηση είναι η αλήθεια. Γι” αυτό υπάρχουν μεγάλες φιλοσοφίες που είναι αληθινές, ακόμα κι αν είναι λανθασμένες, κι άλλες που μπορεί να είναι σωστές και να μην έχουν κανένα ενδιαφέρον.

Πηγή: Αποσπάσματα από συζήτηση στον γαλλικό ραδιοσταθμό «France Culture» το 1996 (Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία [16/12/2001])

Μαχμούντ Νταρουίς

Συγγνώμη

Ονειρεύτηκα τα πανηγύρια που ήμουνα παιδί.
Ονειρεύτηκα δύο μεγάλα μάτια.
Ονειρεύτηκα αυτήν με την πλεξούδα.
Ονειρεύτηκα μιαν ελιά που δεν πουλιέται
και λίγα γρόσια.
Ονειρεύτηκα τ΄απόρθητα τείχη της ιστορίας σου
το μύρο της αμυγδαλιάς
που τον καημό ανάβει
στις νύχτες τις ατέλειωτες.
Ονειρεύτηκα τους δικούς μου
της αδερφής το μπράτσο που μ΄ αγκάλιαζε
μετάλλιο ανδρείας.
Ονειρεύτηκα μια νύχτα καλοκαιρινή
κι ένα καλάθι σύκα.
Ονειρεύτηκα πολλά.
πολλά ονειρεύτηκα
γι αυτό συγχώρεσέ με.

Πρόκληση

Σφίξτε μου τα σκοινιά
Απαγορέψτε μου και το τετράδιο και τα τσιγάρα,
κλείστε το στόμα μου με χώμα.
Το τραγούδι είναι το αίμα της καρδιάς
τ' αλάτι του ψωμιού
το νερό του ματιού.
Γράφεται με τα νύχια, το λαρύγγι και τα μάτια ...
Θα το λέω στο κρατητήριο
στην τουαλέτα
και στο στάβλο
με χειροπέδες, κάτω απ΄το βούρδουλα
κάτω απ΄τα δεσμά των αλυσίδων.
Πουλιά μυριάδες πάνω στης καρδιάς μου τα κλαδιά
πλάθουνε το μαχόμενο τραγούδι.

(Μαχμούντ Νταρουίς (1941 - 2008) - Εθνικός ποιητής Παλαιστίνης)

H Μυστηριακή Επίκλησης του Ελληνικού Αλφαβήτου

ΑΛ ΦΑ, ΒΗ ΤΑ ΓΑ!

ΑΜΑ ΔΕ ΕΛ ΤΑ ΕΨ ΙΛΩΝ.

ΣΤΗ ΙΓΜΑ (ΙΝΑ) ΖΗ ΤΑ,

Η ΤΑ, ΘΗ ΤΑ ΙΩΤΑ

ΚΑΤΑ ΠΑΛΛΑΝ ΔΑ.

(ΙΝΑ) ΜΗ ΝΥΞ Η,

Ο ΜΙΚΡΟΝ (ΕΣΤΙ),

ΠΥΡΟΣ (ΔΕ) ΙΓΜΑ

ΤΑΦΗ ΕΨ ΙΛΩΝ,

ΦΥ(ΟΙ) ΨΥΧΗ,

Ο ΜΕΓΑ (ΕΣΤΙ)

Απόδοση:
Άλ, εσύ που είσαι το Φως, έλα στη Γή!
Κι εσύ Έλ ρίξε τις ακτίνες σου στην ιλύ που ψήνεται
Ας γίνει ένα καταστάλαγμα
για να μπορέσουν τα Εγώ να ζήσουν, να υπάρξουν
και να σταθούν πάνω στην παλλόμενη Γη.
Ας μην επικρατήσει η νύχτα, που είναι το μικρόν,
και κινδυνέψει να ταφεί
το καταστάλαγμα του πυρός μέσα στην αναβράζουσα ιλύ,
και ας αναπτυχθεί η Ψυχή, που είναι το μέγιστο,
το σημαντικότερο όλων!

Πυθίας Γράμματα

 
Τα Δελφικά Παραγγέλματα είναι οι εντολές που άφησαν στους Έλληνες οι σοφοί της Αρχαίας Ελλάδος.  Μια πολύτιμη κληρονομιά γνώσης και σοφίας για τις επερχόμενες γενεές.  Οι αρχαίοι Έλληνες ιερείς δεν έδιναν συμβουλές ούτε άκουγαν τις εξομολογήσεις των πιστών, αλλά ασχολούνταν μόνο με την τέλεση των θυσιών και των άλλων ιεροτελεστιών.

Η ηθική εκπαίδευση και καθοδήγηση των πολιτών ξεκινούσε μεν από τους παιδαγωγούς και παιδοτρίβες της νεαρής ηλικίας, αλλά συνεχιζόταν αργότερα στα μαντεία, τα οποία, εκτός από τις χρησμοδοτήσεις τους για τα μελλούμενα και τις θελήσεις των θεών, έδιναν και ένα πλήθος ηθικών παραγγελμάτων και προτροπών συμβουλευτικού χαρακτήρα για τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.  Περίοπτη θέση βέβαια, κατείχε σε όλα αυτά, το διάσημο σε όλο τον κόσμο Μαντείο των Δελφών, του οποίου τα ομώνυμα ηθικά παραγγέλματα είχαν καταγραφεί στους τοίχους του Πρόναου του Ναού του Απόλλωνος, στο υπέρθυρο ή ακόμα και σε διάφορες στήλες που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά στις πλευρές του ναού.

Τα 147 Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα, ήταν λιτά αποφθέγματα ελαχίστων λέξεων και ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας :

Το Θαλή τον Μιλήσιο, τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, τον Βία τον Πρηνεύ, το Σόλωνα τον Αθηναίο, τον Κλεόβουλο τον Ρόδιο, τον Περίανδρο τον Κορίνθιο και το Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο.

Στο αέτωμα του ναού δέσποζαν τα τρία σπουδαιότερα Δελφικά Παραγγέλματα, τα οποία εύκολα μπορούσε να διακρίνει ο πλησιάζων επισκέπτης :

- Κάτω αριστερά το ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ (να γνωρίσεις τον εαυτό σου)
- Κάτω δεξιά το ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ (να κάνεις τα πάντα με μέτρο, αποφεύγοντας την υπερβολή)
- Ανάμεσά τους, στη κορυφή, το περίφημο ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ Ε (ή ΕΙ), για το οποίο ο ιερέας των Δελφών Πλούταρχος έγραψε ολόκληρη πραγματεία («Περί του εν Δελφοίς Ε»), προσπαθώντας να ερμηνεύσει την απολεσθείσα σημασία του 

«Εν δε τω προνάω τα εν Δελφοίς γεγραμμένα, έστιν ωφελήματα ανθρώποις»
Παυσανίας 

Ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων για τα αναρτημένα αυτά αποφθέγματα στο Μαντείο των Δελφών ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ο λυρικός ποιητής Πίνδαρος (522 π.Χ.) θεωρούσε τους επτά σοφούς, γιους του Ήλιου, που με την ακτινοβολία τους φώτιζαν και καθοδηγούσαν τον άνθρωπο στην οδό της αρετής...

Σας παραθέτουμε τα παραγγέλματα αυτά, όπως οι επισκέπτες της αρχαιότητας αντίκριζαν στους Δελφούς :

Έπου θεώ - Ακολούθα τον θεό

Νόμω πείθου - Να πειθαρχείς στο Νόμο

Θεούς σέβου - Να σέβεσαι τους θεούς

Γονείς αίδου - Να σέβεσαι τους γονείς σου

Ηττώ υπέρ δικαίου - Να καταβάλλεσαι για το δίκαιο

Γνώθι μαθών - Γνώρισε αφού μάθεις

Ακούσας νόει - Κατανόησε αφού ακούσεις

Σαυτόν ίσθι - Γνώρισε τον εαυτό σου

Εστίαν τίμα - Να τιμάς την εστία σου

Άρχε σεαυτού - Να κυριαρχείς τον εαυτό σου

Φίλους βοήθει - Να βοηθάς τους φίλους

Θυμού κράτε - Να συγκρατείς το θυμό σου

Όρκω μη χρω - Να μην ορκίζεσαι

Φιλίαν αγάπα - Να αγαπάς τη φιλία

Παιδείας αντέχου - Να προσηλώνεσαι στην εκπαίδευσή σου

Σοφίαν ζήτει - Να αναζητάς τη σοφία

Ψέγε μηδένα - Να μην κατηγορείς κανένα

Επαίνει αρετήν - Να επαινείς την αρετή

Πράττε δίκαια - Να πράττεις δίκαια

Φίλοις ευνόει - Να ευνοείς τους φίλους

Εχθρούς αμύνου - Να προφυλάσσεσαι από τους εχθρούς

Ευγένειαν άσκει - Να είσαι ευγενής

Κακίας απέχου - Να απέχεις από την κακία

Εύφημος ίσθι - Να έχεις καλή φήμη

Άκουε πάντα - Να ακούς τα πάντα

Μηδέν άγαν - Να μην υπερβάλλεις

Χρόνου φείδου - Να μη σπαταλάς το χρόνο

Ύβριν μίσει - Να μισείς την ύβρη

Ικέτας αίδου - Να σέβεσαι τους ικέτες

Υιούς παίδευε - Να εκπαιδεύεις τους γιους σου

Έχων χαρίζου - Όταν έχεις, να χαρίζεις

Δόλον φοβού - Να φοβάσαι το δόλο

Ευλόγει πάντας - Να λες καλά λόγια για όλους

Φιλόσοφος γίνου - Να γίνεις φιλόσοφος

Όσια κρίνε - Να κρίνεις τα όσια

Γνους πράττε - Να πράττεις με επίγνωση

Φόνου απέχου - Να μη φονεύεις

Σοφοίς χρω - Να συναναστρέφεσαι με σοφούς

Ήθος δοκίμαζε - Να επιδοκιμάζεις το ήθος

Υφορώ μηδένα - Να μην είσαι καχύποπτος

Τέχνη χρω - Να ασκείς την Τέχνη

Ευεργεσίας τίμα - Να τιμάς τις ευεργεσίες

Φθόνει μηδενί - Να μη φθονείς κανένα

Ελπίδα αίνει - Να δοξάζεις την ελπίδα

Διαβολήν μίσει - Να μισείς τη διαβολή

Δικαίως κτω - Να αποκτάς δίκαια

Αγαθούς τίμα - Να τιμάς τους αγαθούς

Αισχύνην σέβου - Να σέβεσαι την εντροπή

Ευτυχίαν εύχου - Να εύχεσαι ευτυχία

Εργάσου κτητά - Να κοπιάζεις για πράγματα άξια κτήσης

Έριν μίσει - Να μισείς την έριδα

Όνειδος έχθαιρε - Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό

Γλώσσαν ίσχε - Να συγκρατείς τη γλώσσα σου

Ύβριν αμύνου - Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη

Κρίνε δίκαια - Να κρίνεις δίκαια

Λέγε ειδώς - Να λες γνωρίζοντας

Βίας μη έχου - Να μην έχεις βία

Ομίλει πράως - Να ομιλείς με πραότητα

Φιλοφρόνει πάσιν - Να είσαι φιλικός με όλους

Γλώττης άρχε - Να κυριαρχείς τη γλώσσα σου

Σεαυτόν ευ ποίει - Να ευεργετείς τον εαυτό σου

Ευπροσήγορος γίνου - Να είσαι ευπροσήγορος

Αποκρίνου εν καιρώ - Να αποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό

Πόνει μετά δικαίου - Να κοπιάζεις δίκαια

Πράττε αμετανοήτως - Να πράττεις με σιγουριά

Αμαρτάνων μετανόει - Όταν σφάλλεις, να μετανοείς

Οφθαλμού κράτει - Να κυριαρχείς των οφθαλμών σου

Βουλεύου χρήσιμα - Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα

Φιλίαν φύλασσε - Να φυλάττεις τη φιλία

Ευγνώμων γίνου - Να είσαι ευγνώμων

Ομόνοιαν δίωκε - Να επιδιώκεις την ομόνοια

Άρρητα μη λέγε - Να μην λες τα άρρητα

Έχθρας διάλυε - Να διαλύεις τις έχθρες

Γήρας προσδέχου - Να αποδέχεσαι το γήρας

Επί ρώμη μη καυχώ - Να μην καυχιέσαι για τη δύναμή σου

Ευφημίαν άσκει - Να επιδιώκεις καλή φήμη

Απέχθειαν φεύγε - Να αποφεύγεις την απέχθεια

Πλούτει δικαίως - Να πλουτίζεις δίκαια

Κακίαν μίσει - Να μισείς την κακία

Μανθάνων μη κάμνε - Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις

Ους τρέφεις αγάπα - Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις

Απόντι μη μάχου - Να μην μάχεσαι αυτόν που είναι απών

Πρεσβύτερον αιδού - Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους

Νεώτερον δίδασκε - Να διδάσκεις τους νεότερους

Πλούτω απόστει - Να αποστασιοποιείσαι από τον πλούτο

Σεαυτόν αιδού - Να σέβεσαι τον εαυτό σου

Μη άρχε υβρίζων - Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία

Προγόνους στεφάνου - Να στεφανώνεις τους προγόνους σου

Θνήσκε υπέρ πατρίδος - Να πεθάνεις για την πατρίδα σου

Επί νεκρώ μη γέλα - Να μην περιγελάς τους νεκρούς

Ατυχούντι συνάχθου - Να συμπάσχεις με το δυστυχή

Τύχη μη πίστευε - Να μην πιστεύεις την τύχη

Τελεύτα άλυπος - Να πεθαίνεις χωρίς λύπη

Πηγή: http://light-of-andromeda.blogspot.gr/2013/02/blog-post_13.html

Pablo Neruda - "Alturas de Macchu Picchu" - XII (2)

Η αρχική μετάφραση στο ποίημα, εδώ,  έγινε με πενιχρές γνώσεις ισπανικών, με πολύ θέληση και μεράκι. Μια επίσημη απόδοση που κυκλοφορεί και πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου είναι η παρακάτω:

Σηκώσου να γεννηθούμε αντάμα, αδέλφι.

Δώσ' μου το χέρι μεσ' απ' το βαθύ

ζωνάρι του σκόρπιου σου πόνου.

Δεν θα επιστρέψεις απ' το βάθος των βράχων.

Δεν θα επιστρέψεις απ' τον υποχθόνιο χρόνο.

Δεν θα επιστρέψει η τραχιά φωνή σου.

Δεν θα επιστρέψουν τα σουγλισμένα μάτια σου.

Κοίτα με απ' τα βάθη της γης,

εργάτη, ανυφάντη, μουλωχτέ βοσκέ

δαμαστή της προστάτισσας προβατοκαμήλας

κτίστη της τολμηρής σκαλωσιάς

νερουλά  των ανδινών δακρύων

κοσμηματοποιέ με τα σπασμένα δάκτυλα

ξωμάχε που έτρεμες στη σπορά

τσουκαλά μες’ στον μαλακό πηλό σου

φέρτε στο κύπελλο τούτης της νιας ζωής

τους παλιούς σας θαμμένους πόνους

Δείξτε μου το αίμα σας και τα’ αυλάκι

Πέστε μου: Εδώ με βασάνισαν

γιατί το πετράδι δε γυάλιζε, γιατ’ η γη

δεν έδωσε στην ώρα της την πέτρα γη το στάχυ

σημαδέψτε μου το λιθάρι που σκοντάψατε

και το ξύλο που σας σταύρωσαν,

ανάψτε μου τις παλιές τσακμακόπετρες,

τα παλιά λυχνάρια, τα μαστίγια κολλητά

αιώνες τώρα στις πληγές

και τα τσεκούρια με τη ματωμένη λάμψη.

Έρχομαι να μιλήσω με το νεκρό σας στόμα.

Από παντού στη γη σμίγουν όλα

τα σωμασμένα σκόρπια χείλη

κι απ’ τα βάθη μου μιλούν ετούτη τη μακριά νύκτα,

σαν να ήμουν κι εγώ αγκυροβολημένος μαζί σας.

Μετρήστε τα μου όλα, καδένα στην καδένα,

κρίκο στον κρίκο, βήμα στο βήμα,

ακονίστε τα μαχαίρια που κρύβατε,

μπήχτετά μου στο στήθος και στο μπράτσο,

σαν ένα ποτάμι κίτρινες ακτίνες,

σαν ένα ποτάμι θαμμένες τίγρεις,

κι αφήστε με να κλάψω, ώρες, μέρες, χρόνια,

τυφλές εποχές, αστρικούς αιώνες.

Δώστε μου τη σιωπή, το νερό, την ελπίδα.

Δώστε μου τον αγώνα, το σίδερο, τα ηφαίστεια.

Κολλήστε μου τα κορμιά σαν μαγνήτες.

Τρέξτε στις φλέβες μου και στο στόμα

Μιλήστε με τα λόγια μου και το δικό μου αίμα.

Μετάφραση: Νίκος Χρυσόπουλος (εκδόσεις "Παρασκήνιο")

No Nos Moveran (feat. Pablo Neruda "Alturas de Macchu Picchu")

sube a nacer conmigo, hermano
Dame la mano desde la profunda zona de tu dolor diseminado
no volverαs del fondo de las rocas
no volverαs del tiempo subterrαneo
no volverα tu voz endurecida
no volverαn tus ojos taladrados
yo vengo a hablar por vuestra boca muerta
a travιs de la tierra juntad todos los silenciosos labios derramados  

y desde el fondo habladme toda esta larga noche
como si estuviera con vosotros anclado  

contadme todo
cadena a cadena, eslabσn a eslabσn, y paso a paso
afilad los cuchillos que guardasteis
ponedlos en mi pecho y en mi mano
como un rio de rayos amarillos
como un rio de tigres enterrados
y dejadme llorar
horas ,dνas, aρos, edades ciegas, siglos estelares  

dadme el silencio, el agua, la esperanza,
dadme la lucha, el hierro, los volcanes
apegadme los cuerpos como imanes
acudid a mis venas y a mi boca
hablad por mis palabras y mi sangre  

----  

no, no, no nos moveran!no, no nos moverαn!
como un αrbol firme junto al rio
no nos moverαn.  

unidos en la lucha, no nos moverαn
unidos en la lucha, no nos moverαn
como un αrbol firme junto al rio
no nos moverαn
no,no, no nos moverαn! no, no, no nos moverαn!
como un αrbol firme junto al rio
no nos moverαn  

unidos en la huelga, no, no, no nos moverαn!
unidos en la huelga, no, no, no nos moverαn!
como un αrbol firme junto al rio
no nos moverαn, no nos moverαn!  

------  

Εξυψώσου από τη γέννησή μου, αδερφέ
Δώσε μου το χέρι σου μακριά απ' τα βάθη
που απλώνεται ο πόνος σου
δεν θα επιστρέψει κάτω απ' τις πέτρες
δεν θα αναδυθεί από χρόνο υπόγειο
η φωνή σας δεν θα τρέμει
ούτε τα διάτρυτα μάτια σας
θα βγουν απ' τις κόγχες τους
έρχομαι να μιλήσω για τα νεκρά σας στόματα
μέσα απ' τη γη αφήστε τα σιωπηλά χείλη σας να ξεχυθούν  

και πέρα απ' τα βάθη ας στροβιλίζεται αυτή η μεγάλη νύχτα
σαν να αγκιροβόλησα εδώ μαζί σας  

Πείτε μου τα πάντα
αλυσίδα μ' αλυσίδα, κόμπο με κόμπο, βήμα με βήμα
ακονίστε τα μαχαίρια που φυλάτε κρυμμένα
κάντε το κι απ' το δικό μου στήθος, κι απ' το δικό μου χέρι
σαν μια πλημμυρίδα από ηλαχτίδες
σαν ένας χείμαρος από θαμμένες τίγρεις
κι αφήστε με να κλάψω
ώρες, μέρες, χρόνια, τυφλές δεκαετίες, αστρικούς αιώνες  

Δώσε μου τη σιωπή, το νερό, την ελπίδα
Δώσε μου τον αγώνα, το σίδερο, τα ηφαίστεια
στερεώστε πάνω μου τα σώματά σας σαν μαγνήτες
ελάτε στις φλέβες μου και τη φωνή μου
μιλήστε με τα λόγια και το αίμα μου  

--------  

όχι, όχι, όχι δεν θα μετακινηθούμε! δεν θα μετακινηθούμε!
σταθερά σαν το δέντρο στο ποτάμι
δεν μας μετακινείτε  

ενωμένοι στον αγώνα, προχωράμε
ενωμένοι στον αγώνα, προχωράμε
σταθερά σαν το δέντρο στο ποτάμι
δεν μας μετακινείτε  

ενωμένοι στην απεργία, δεν θα μετακινηθούμε!
ενωμένοι στην απεργία, δεν θα μετακινηθούμε!
σταθερά σαν το δέντρο στο ποτάμι
δεν μας μετακινείτε

Pablo Neruda - "Alturas de Macchu Picchu" - XII

Εξυψώσου από τη γέννησή μου, αδερφέ.
Δώσε μου το χέρι σου μακριά απ' τα βάθη
που απλώνεται ο πόνος σου.
Δεν θα επιστρέψει κάτω απ' τις πέτρες.
Δεν θα αναδυθεί από χρόνο υπόγειο.
Η φωνή σας δεν θα τρέμει.
Ούτε τα διάτρητα μάτια σας θα βγουν απ' τις κόγχες τους.
Κοίτα με από τα βάθη της γης,
γεωργός, υφάντρα, απόμακρος βοσκός:
θηριοδαμαστής των λάμα:
τολμηρός χτίστης στην σκαλωσιά:
υδροχόος ανδαλουσιανών δακρύων:
κοσμηματοποιός με δάχτυλα περίτεχνα:
αγρότης που σείεται μες τα σπορόφυτα:
αγγειοπλάστης χυμένος στον πηλό:
φέρει στην κούπα μιας νέας ζωής
τις αρχαίες θαμμένες λύπες σας.
Δείξτε μου το αίμα και τις φλέβες σας,
πες μου: εδώ τιμωρήθηκα,
γιατί το στολίδι δεν έλαμπε ή η γη
δεν παραδόθηκε στον ρυθμό της πέτρας ή του σιταριού:
Δείξε μου τον βράχο που σκόνταψες
ή το ξύλο που σταυρώθηκες,
φλογισέ μου τους γέρικους πυρόλιθους
τους αρχαίους λαμπτήρες, τα μαστίγια τα σφιχτοδεμένα
στο πέρασμα των αιώνων μέσα στις πληγές σας
και τα τσεκούρια που αστράφτουν απ' το αίμα σας.
Έρχομαι να μιλήσω για τα νεκρά σας στόματα.

Μέσα απ' τη γη αφήστε
τα σιωπηλά χείλη σας να ξεχυθούν
και πέρα απ' τα βάθη ας στροβιλίζεται αυτή η μεγάλη νύχτα
σαν να αγκυροβόλησα εδώ μαζί σας,
πείτε μου τα πάντα, αλυσίδα μ' αλυσίδα,
κόμπο με κόμπο, βήμα με βήμα,
ακονίστε τα μαχαίρια που φυλάτε κρυμμένα,
κάντε το κι απ' το δικό μου στήθος κι απ' το δικό μου χέρι,
σαν μια πλημμυρίδα από ηλιαχτίδες,
σαν ένας χείμαρρος από θαμμένες τίγρεις,
κι αφήστε με να κλάψω, ώρες, μέρες, χρόνια,
τυφλές δεκαετίες, αστρικούς αιώνες.

Δώσε μου τη σιωπή, το νερό, την ελπίδα.

Δώσε μου τον αγώνα, το σίδερο, τα ηφαίστεια.

Στερεώστε πάνω μου τα σώματά σας σαν μαγνήτες.

Ελάτε στις φλέβες μου και τη φωνή μου.

Μιλήστε με τα λόγια και το αίμα μου.


Sube a nacer conmigo, hermano.
Dame la mano desde la profunda
zona de tu dolor diseminado.
No volverαs del fondo de las rocas.
No volverαs del tiempo subterrαneo.
No volverα tu voz endurecida.
No volverαn tus ojos taladrados.
Mνrame desde el fondo de la tierra,
labrador, tejedor, pastor callado:
domador de guanacos tutelares:
albaρil del andamio desafiado:
aguador de las lαgrimas andinas:
joyero de los dedos machacados:
agricultor temblando en la semilla:
alfarero en tu greda derramado:
traed a la copa de esta nueva vida
vuestros viejos dolores enterrados.
Mostradme vuestra sangre y vuestro surco,
decidme: aquν fui castigado,
porque la joya no brillσ o la tierra
no entregσ a tiempo la piedra o el grano:
seρaladme la piedra en que caνsteis
y la madera en que os crucificaron,
encendedme los viejos pedernales,
las viejas lαmparas, los lαtigos pegados  

A travιs de los siglos en las llagas
y las hachas de brillo ensangrentado.
Yo vengo a hablar por vuestra boca muerta.
A travιs de la tierra juntad todos
los silenciosos labios derramados
y desde el fondo habladme toda esta larga noche
como si yo estuviera con vosotros anclado,
contadme todo, cadena a cadena,
eslabσn a eslabσn, y paso a paso,
afilad los cuchillos que guardasteis,
ponedlos en mi pecho y en mi mano,
como un rνo de rayos amarillos,
como un rνo de tigres enterrados,
y dejadme llorar, horas, dνas, aρos,
edades ciegas, siglos estelares.  

Dadme el silencio, el agua, la esperanza.  

Dadme la lucha, el hierro, los volcanes.  

Apegadme los cuerpos como imanes.  

Acudid a mis venas y a mi boca.  

Hablad por mis palabras y mi sangre.